6. Zjazd Karpacki w Ludźmierzu
Szacowany czas czytania: 05:30
90 lat temu w Zakopanem odbyto się pierwsze Święto Gór. Spadkobiercą tego wydarzenia, którego celem jest integracja i propagowanie kultury ludów zamieszkujących Łuk Karpat, jest organizowany od 2015 Zjazd Karpacki
W tym roku odbędzie się on po raz VI:
Andrzej Zarych: Będą koncerty, będą wystawy i inne wydarzenia, będą kulinaria, ale przede wszystkim będzie spotkanie ludzi z różnych stron Karpat. Bo o to nam chodzi, żeby pokazać wspólnotę Karpat. Nas dzielą narodowości. Nas dzieli też wiara, bo inne wyznania, ale łączą nas Karpaty i te Karpaty nas łączą przez kilkaset lat. Tak naprawdę one nie dzieliły krajów, one te kraje łączyły. Zresztą wszyscy wyrastamy z kultury wołoskiej, z tego, co Wołosi przynieśli. Ta kultura pasterska przyszła tutaj do nas z Wołochami.
I to jest to nasze dziedzictwo, to jest ta nasza wspólnota, którą chcemy pokazać i na tej wspólnocie chcemy budować. Bo my musimy się łączyć. Musimy pokazywać to, co jest wspólne dla nas wszystkich i szczególnie mocno akcentować te rzeczy, które są dla nas wspólną wartością, bo takich rzeczy jest mnóstwo. I na tym zjeździe Karpackim właśnie chcemy do tego wracać. I to będzie początek, bo kolejny chcemy, żeby powędrował za granicę. Mam nadzieję, że będzie na Słowacji w przyszłym roku, a kolejne w innych krajach, także do Ludźmierza wróciłby za 6 lat dopiero
– o idei Zjazdu Karpackiego powiadał Andrzej Zarych Dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury Sokół.
6. Zjazd Karpacki rozpocznie się wieczorem 27 września rozpaleniem tradycyjnej watry
Po raz pierwszy w Polsce odbędzie się międzynarodowy przegląd banderii konnych. Nowością będzie również konferencja naukowa:
Piotr Gąsienica: Spotykamy się w piątek 27 września o godzinie 19:00, rozpalimy watrę. Czyli to jest ten symbol rozpalenia wiatry jako rozpoczęcia Zjazdu Karpackiego. Będzie prezentacja wypasu owiec, pasterstwa w Karpatach, będzie prezentacja naszej bacówki, którą mamy tutaj obok instytutu. Będzie tam baca prawdziwy wyrabiał oscypki. Będziemy mogli degustować te wyroby serowarskie, pasterskie. I potem będzie koncert folkowy i koncert dudziarzy. Zakończymy wieczór degustacją jagnięciny, promocją jagnięciny, dobrego jedzenia. W sobotę odpalamy po raz pierwszy w historii Polski i chyba Europy konkurs banderii konnych, coś, co jest novum i jest częścią Zjazdu Karpackiego. I bardzo, bardzo liczymy na ten pomysł, że on zostanie życzliwie przyjęty nie tylko przez koniarzy, przez świat koński, ale również przez widzów, że zbierze się czytelna grupa widzów. Bardzo ciekawy, kolorowy konkurs z różnymi trudnymi konkurencjami, pokój strachu, wilcze doły i to wszystko w szyku w trójce bandery konnej, więc ze sztandarem pośrodku, z jakąś chorągwią. Więc to naprawdę nie jest zabawa, tylko to jest poważny przegląd.
Radio Alex: Czy wiadomo, ile krajów wzięłoby udział w tym wydarzeniu?
Piotr Gąsienica: W tym pierwszym liczymy na dwa kraje Słowację i Węgry. Ze względów różnych jest bardzo mało czasu. My i tak z dużym wyprzedzeniem ogłaszamy, bo mamy połówkę lipca, a to jest koniec września. Ale właśnie dlatego przez te banderie i po to, żeby dać im czas, żeby do nich różnymi kanałami i również za pośrednictwem życzliwych mediów ta wiadomość dotarła, ogłaszamy to na tyle wcześniej, chociaż wiemy, że procedury sanitarne i możliwości wywiezienia koni z kraju do kraju są nie takie łatwe. Dlatego też w tym pierwszym roku przyjmiemy to, co Bóg da. Natomiast liczymy na ten progres w przyszłości i na to, że z każdym rokiem tych koni i tych krajów będzie coraz więcej.
Radio Alex: Co jeszcze się wydarzy?
Piotr Gąsienica: W tym samym czasie, w sobotę, w drugi dzień zjazdu, kiedy będzie właśnie konkurs banderii, to tutaj w instytucie, w sali będzie konferencja naukowa o granicach Karpat, ale o wszelkich granicach w Karpatach. I bardzo ciekawa, już przygotowana i mamy już panelistów, więc pozwolę sobie ich wymienić i powiedzieć, jakie tytuły są ich wystąpień.
- dr Bożena Lewandowska, temat: „Muzyka w Karpatach”,
- dr Dorota Majerczyk, temat „Granice w muzyce podhalańskiej”,
- dr hab. Jarosław Balon, temat: „Granice fizyczno-geograficzne w Karpatach”,
- dr Dominik Kaim, temat: „Wilki i niedźwiedzie w Karpatach a porzucanie ziemi”,
- dr hab. Kinga Czerwińska, temat: „Granice w zdobnictwie w Karpatach”,
- dr Anna Mlekodaj, która w tej chwili pracuje nad swoim tematem.
To jest bardzo ciekawa szóstka panelistów, która zabierze nas w Karpaty w różnych wymiarach tych Karpat. A wieczorem, w sobotę po zakończeniu konkursu, po pięknym przejeździe banderii przez Ludźmierz, przez Gminę Nowy Targ, bo to będzie taki troszkę szerszy przejazd honorowy. Wieczorem o godzinie 18:00 zapraszamy na koncert Echa Karpat i przyjadą tutaj właśnie wszystkie karpackie kraje i Rumunii, Słowacy i Czesi. Będziemy się cieszyć wspólną kulturą, wspólnymi korzeniami i to będzie przepiękna podróż muzyczno-słowno-taneczna przez Karpaty.
W niedzielę oczywiście o 11:00 msza święta w Sanktuarium Ludźmierskim. Piękny przemarsz do instytutu i odczytanie odezwy karpackiej punktualnie o 12:00 tutaj na sali u nas i koncert zamykający 6. Zjazd Karpacki Muzyka Karpat. I po tym koncercie zwyczajowo, tak jak to się odbywa na zjazdach, przekażemy laskę pasterską, symbol zjazdu przyszłorocznemu organizatorowi, którym będzie – mamy nadzieję po dopięciu umowy, bo jeszcze nie mamy jej podpisanej na przyszły rok, ale chcemy, żeby to była Słowacja miejscowość Terchová. W tej chwili bracia Słowacy po swojej stronie procedują tę imprezę u siebie, bo my chcemy, żeby Zjazd karpacki odbywał się co roku w innym kraju w łuku Karpat. Jesteśmy Instytutem Dziedzictwa Niematerialnego, Łuku Karpat całych, więc chcemy, żeby ta impreza jako taka nasza główna impreza wędrowała po Karpatach i wracała.
– mówił Piotr Gąsienica szef Instytutu dziedzictwa niematerialnego ludów Karpackich w Ludźmierzu.
Koń od zarania towarzyszył ludom karpackim zarówno w ich wędrówkach jak i gospodarstwie. Przegląd banderii konnej będzie więc pokazem umiejętności jeźdźców i zwierząt:
O historii banderii konnej i zasadach przeglądu opowiadał Maciej Baraniak z Instytutu dziedzictwa niematerialnego Ludów Karpackich w Ludźmierzu. Materiał przygotowała Beata Denis-Jastrzębska.
Czytaj także: