Jednym z instrumentów polityki rodzinnej państwa jest system usług w zakresie opieki nad małym dzieckiem. Istotną rolę w zwiększaniu miejsc opieki odgrywał program „Maluch+”, opracowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Jego celem było zwiększenie miejsc opieki w żłobkach, klubach dziecięcych i u dziennych opiekunów dla wszystkich dzieci.
Kontrola NIK wykazała, że program „Maluch+” nie zaspokoił wszystkich potrzeb. Tylko co czwarte dziecko poniżej 3. roku życia miało zapewnione miejsce w żłobku, a blisko połowa gmin nadal pozostawało bez instytucji opieki
Marian Banaś: Prowadzonej w ramach polityki rodzinnej i państwa Program Maluch Plus tylko częściowo spełni swoje zadanie. Choć miejsc w placówkach opieki systematycznie przybywało, to jedynie co czwarte dziecko poniżej trzeciego roku życia miało w nich zapewnione miejsce. NIK zwraca również uwagę, że nadal niemal połowa gmin w kraju nie posiada żadnych instytucji opieki. W najbliższym czasie to się nie zmieni, ponieważ program Maluch Plus w latach 2022-2029 w znacznym stopniu będzie dotyczył gmin, których takie placówki już funkcjonują.
Marian Banaś prezes NIK dodaje, że głównymi przyczynami braku tych placówek w gminach oraz nieaplikowania przez samorządy o środki z programu „Maluch+” był roczny charakter programu oraz niewystarczające środki własne gmin.
Koszty tworzenia miejsc w gminach poddanych kontroli wzrosły bowiem o ponad 40% w stosunku do kosztów planowanych, wskazanych w złożonych ofertach.
Podhalańskie gminy postarały się o środki na budowę samorządowych żłobków, sięgano po wsparcie z różnych źródeł. Przykładowo w Krościenku nad Dunajcem powstanie w przyszłym roku żłobek dla dzieci, w tym dzieci z niepełnosprawnościami lub wymagających szczególnej opieki, do 3 roku życia.
Gmina otrzymała na jego utworzenie prawie milion złotych z Krajowego Programu Odbudowy.
Podobne placówki uruchomione będą m. in. w Czorsztynie -Kluszkowcach, Zaskalu, Kościelisku czy Czarnym Dunajcu.