Wiosenny redyk w Szczawnicy – tego jeszcze nie było!

Szacowany czas czytania: 07:13

Wiosna w Pieninach to wyjątkowy czas, kiedy owce po zimowej przerwie wyruszają na zielone łąki. Wiosenny Redyk to nie tylko symboliczny moment dla pasterzy, ale także święto lokalnej społeczności i wszystkich miłośników góralskiej kultury. W tym roku Szczawnica zaprasza do Jaworek, by wspólnie celebrować ten magiczny czas, poczuć góralską atmosferę i poznać tajniki pasterskiego życia. To właśnie w Jaworkach, 53 lata temu, odbył się ostatni Wielki Redyk.

Wiosenny Redyk w Szczawnicy. Rozmowa redaktora naczelnego Radia Alex z wójtem gminy.

Maciej Pałahicki: Szczawnica już zasłynęła ze swoich redyków, ale po raz pierwszy robicie redyk wiosenny. Tego jeszcze nie było do tej pory.

Bogdan Szewczyk: No tak, nie było. Pierwszy historyczny redyk wiosenny? W tak, chyba, dla mnie oczywistym miejscu i dziwię się, że do tej pory go nie było. Cieszę się, że to wyszło tutaj jakby z naszej inicjatywy. Po tak naprawdę ponad 50 latach właśnie wracamy do tradycji i ten wiosenny redyk powinien tutaj zaistnieć, już tak na stałe wpisać się w nasz kalendarz.

Tegoroczne wydarzenie będzie więc nie tylko powrotem do tradycji, ale także okazją do spotkania z naturą i lokalną kulturą.

Maciej Pałahicki: To, jak on będzie wyglądał w takim razie?

Bogdan Szewczyk: To będzie całkiem inna impreza, jak ten znany już jesienny redyk. Redyki tak naprawdę są dwa. W kulturze pasterskiej jest wiosenny i jesienny. Wiosenny. To jest mieszanie owiec. Czyli te owce się zbierają, przywożą gazdowie i one są mieszane w kosorze, łączone właśnie w kierdel. No i te owce są później wyganiane na hale. A jesienne, to jakby odwrotna sprawa. Rozchod, czyli te owce wracają z hal w kosorze, są rozdzielane dla właścicieli, dla tych właśnie poszczególnych baców i zabierane do swoich gospodarstw. Jak będzie wyglądał rynek wiosenny? Całkiem inaczej. Jak jesienny wygląda w sposób taki, że te owce schodzą z hal i idą przez nasze centrum miasta, gdzie to jest niesamowicie spektakularny widok.

Wydarzenie rozpocznie uroczysta msza św. w intencji szczęśliwego wypasu w kościele pw. św. Jana Chrzciciela w Jaworkach. Po niej zebrani przejdą do kosoru. W programie tradycyjne rytuały pasterskie, m.in. poświęcenie stada, modlitwa baców i okadzanie.

Bogdan Szewczyk: Spotykamy się w tej części już Górnej Szczawnicy, w górnej części gminy, w miejscowości Jaworki, gdzie te owce będą na miejscu i tam spróbujemy je wymieszać w tym kosorze. No i po prostu wypuścić na halę, po drodze dokonać całkowitej takiej obrzędowości, bo to jest niesamowite. Jak tak troszeczkę czytałem, to jest kilka takich różnych, jakby ceremonii, wierzeń, baców, tego okadzania i mszy, takiej pasterskiej, która pozwoli właśnie jakby cały rok później bezpiecznie te owce wypasać na hali, no i później wrócić po tej pracy ciężkiej.

To wyjątkowa szansa na przyjrzenie się z bliska pasterskiej kulturze. Wiosennemu redykowi będzie towarzyszył bogaty program imprez towarzyszących.

Maciej Pałahicki: Czyli będzie można zobaczyć, dotknąć takiej tradycji pasterskiej, zobaczyć to na własne oczy.

Bogdan Szewczyk: Właśnie te redyki mają to do siebie, że można będzie dotknąć tak bezpośrednio tej tradycji, tej pasterskiej obrzędowości. I to chcemy właśnie wszystkim turystom przez ten wiosenny redyk pokazać, czego właśnie nie ma przy jesiennym.

Maciej Pałahicki: Ale też będą imprezy towarzyszące temu redykowi.

Bogdan Szewczyk: Tak, oczywiście. Imprezy towarzyszące, czyli bogata kuchnia pienińska. Zapraszamy właśnie na jagnięcinę, na baraninę do nas. No i właśnie występy regionalnych zespołów, które umilą nam ten redyk wiosenny.

Maciej Pałahicki: Czyli się szykuje spore święto?

Bogdan Szewczyk: Trudno nam powiedzieć, bo to pierwszy redyk. Ma być duże, nie wiemy jak duże. Myślę, że nie będzie aż tak wielkiej jak jesienny. Gdzieś tam docelowo zmierzamy ku tej imprezie, żeby miała taki wydźwięk, taki charakter. Ale to ta pierwsza impreza będzie, myślę, że taka trochę delikatna. Myślę, że tutaj turyści nas mile zaskoczą.

Burmistrz Szczawnicy, Bogdan Szewczyk radzi, żeby zaplanować sobie wyjazd na wiosenny redyk z odpowiednim wyprzedzeniem, najlepiej wziąć nie jeden, a co najmniej dwa dni urlopu.

Bogdan Szewczyk: Redyk wiosenny mamy 1 maja, więc Was zapraszamy. Najlepiej dużo wcześniej. Na pewno dzień wcześniej. Koniecznie dzień wcześniej, gdyż jeszcze tutaj mamy przy wjeździe do Szczawnicy taki drobny remont drogi dojazdowej, więc gdzieś tam też uczulamy na utrudnienia w ruchu drogowym na dojeździe do Szczawnicy. Także bardzo proszę nie odkładać na ostatnią chwilę dojazdu do nas. Dzień wcześniej koniecznie tutaj sobie przyjechać. Myślę, że Państwo, którzy mają zarezerwowane noclegi to idealna sprawa, żeby przyjechać wieczorem, odpocząć, rano zjeść śniadanie, no i później najlepiej publiczną komunikacją, którą będziemy tutaj, którą organizujemy.

Te busy będą dojeżdżały do Jaworek. To jest około 6 kilometrów, ale będą odjeżdżały co ok. 10 minut, żeby dowieźć turystów na to wydarzenie, które zaczyna się już bodajże od 10.30 mszą świętą, taką pasterską. I właśnie prosimy, żeby korzystać z tej publicznej komunikacji, nie wybierać się prywatnymi samochodami, gdyż miejsca parkingowe są ograniczone. To też spowoduje wielki zator, natomiast publiczna komunikacja będzie dopuszczona do środka imprezy.

W weekend majowy na remontowanej drodze dojazdowej do Szczawnicy ma powrócić ruch dwukierunkowy.

Maciej Pałahicki: Będą jakieś ułatwienia w związku z tym remontem? Na ten weekend majowy?

Bogdan Szewczyk: Tak, jak najbardziej jest to teren budowy. Jest to teren właśnie tej inwestycji. Wszystko wskazuje. To zależy tak naprawdę od pogody. Ale pogodę mamy tutaj sprzyjającą już no można powiedzieć od zimy, więc tutaj roboty idą pełną parą. Wykonawca dąży do tego, żeby utwardzić tą nawierzchnię drogi na tyle, żeby móc ten ruch puścić dwukierunkowo, żeby nie było jakichś właśnie wahadeł. Myślę, że i pogoda pozwoli i ten zakres robót na tyle, żeby ten ruch jednak puścić dwukierunkowo po tej utwardzonej nawierzchni, żeby ci turyści może w ograniczonej i przy ograniczonej prędkości, prawda? Ale żeby ten ruch płynnie przebiegał.

Z burmistrzem Szczawnicy Bogdanem Szewczykiem rozmawiał reporter radia Alex Maciej Pałahicki.

Program Redyku Wiosennego – Jaworki 2025:

10:30 – Uroczysta msza święta w intencji szczęśliwego wypasu – w kościele pw. św. Jana Chrzciciela w Jaworkach.
Po mszy świętej przejście do kosoru.
12:00 – Góralski SMS spod Homoli – rozbrzmi dźwięk trombit i pojawi się kierdel owiec, który poprowadzi baca Andrzej Staszel z Dzianisza. Wraz z nim juhasi, honielnicy, psy pasterskie i góralska muzyka.

Będzie okazja zobaczyć zwyczaje związane z rozpoczęciem wypasu – tradycyjne rytuały pasterskie (m.in. poświęcenie stada, modlitwa baców, okadzanie).
Na scenie pod Homolami zaprezentują się:

▪️ Kapela Jaworcanie
▪️Zespół Regionalny „Szlachtowianie”
▪️ Zespół Jana Malinowskiego oraz Zespół Góralski Nasa Gròmada ze Scownic
▪️Odgłosy hali – instrumenty pasterskie Andrzej Budz
▪️Śpasy Góralskie – Tatrzańskie Zbóje
▪️ Zespół Pieśni i Tańca ,,Pienińskie Wiyrchy” z Kroscienka nad Dunajcem oraz Zespół Regionalny ,,Małe Pieniny” z Krościenka nad Dunajcem

17:30 – Koncert Zespołu FiśBanda
19:30 – Występ Kapela Góralska Ciupaga

Co jeszcze będzie czekać na Was?

▪️Wyroby owcze z bacówki bacy Majerskiego
▪️ Baranina rodziny Bulisiów.
▪️Zbójnickie jadło Etno Smaki
▪️Kuchnia regionalna – pienińska, spiska, gorczańska i podhalańska
▪️Stoiska gastronomiczne – pyszne dania lokalne Kiermasz sztuki ludowej – ręcznie robione wyroby, rękodzieło i ozdoby

Stoiska wystawiennicze – prezentacja produktów regionalnych i lokalnych twórców oraz wyroby regionalne.
Loteria fantowa PSONi – do wygrania fantastyczne nagrody!
Animacje regionalne dla dzieci – zabawy, warsztaty i konkursy z Animaniak – Animacja Dzieci
Konkursy regionalne.
Stoisko edukacyjno – promocyjne Fundacja Mapa Pasji.

Czytaj także:

• Przed nami wiosenny Redyk w Szczawnicy- Jaworki [WIDEO] [PATRONAT]
• Ależ zdjęcie! Ujęcie z redyku nagrodzone w prestiżowym konkursie

bacowie Jaworki redyk Szczawnica