Perełki zza płotu czyli o kultowej architekturze. Zakopane dla początkujących- część 16

Agnieszka Epler góralka, szefowa kuchni, blogerka i copywriterka. Z pasją i wielkim zacięciem opowiada o jedzeniu i nie zawsze oczywistej historii Podhala. "Zakopane dla początkujących" to nowe spojrzenie na miasto pełne kontrastów. Dziś dwa miejsca, które są przepiękne, wpisały się na stałe w krajobraz i są nieodłączną częścią Zakopanego.

Szacowany czas czytania: 03:16

Dziś zabieram was w dwa miejsca, które są przepiękne, wpisały się na stałe w krajobraz i są nieodłączną częścią Zakopanego. Położone są w niewielkiej odległości od siebie. Można zobaczyć je w trakcie miłego spaceru, do czego bardzo zachęcam.

Zakopane dla początkujących

Ukryta w małej, bocznej uliczce, na Bulwarach Słowackiego, stoi mała chatka, która można zobaczyć przez płot. W sezonie kilkanaście metrów dalej droga główną idą dzikie tłumy na Nosal, Kasprowy, Giewont.

Jedno z najpiękniejszych i jednocześnie najsmutniejszych miejsc w Zakopanem.

Chata Tea. Zbudowana pod koniec XIX w. Chata początkowo wybudowana została na Olczy. Właściciel, Jan Gnybus, przeniósł ją do Kuźnic, gdzie dostał pracę. Chatka przycupnęła nad brzegiem potoku Bystra. Z początku przeniesiono tylko „corną izbę”, sień i komorę. Potem dobudowano izbę białą. Chatka nie była miejscem szczęśliwym. Syn gospodarza zginął na Nosalu, a córka utonęła w potoku. Przed II wojną światową, chata trafiła w ręce dr. Stefana Szymańskiego. Wtedy właśnie zyskała swoją nazwę „Chata Tea” od imion matki doktora, Teodozja Anna. Chata przechodziła z rąk, do rąk. Jeszcze kilka lat temu, za drobną opłatą czy za drobne prace w chatce, można było wejść do środka, właściciele, starsi ludzie, chętnie opowiadali o historii chaty. Teraz chata stoi zamknięta. Znikają tylko drzewa w koło. Na bramie wisi kłódka, za bramą wrzucone puszki i butelki. Pewnie niedługo chatka zniknie, zapadnie się w sobie, zabije ją czas.

Będziecie w Zakopanem, idźcie na spacer na Bulwary Słowackiego. Popatrzcie, chociaż zza płotu. I uważajcie na potok Bystra. Ten potok może i niewinnie wygląda, ale to jedno z najniebezpieczniejszych miejsc w Zakopanem.

Zakopane dla początkujących

Bulwarami Słowackiego wracamy na ulicę Karłowicza wędrujemy do ronda. Skręcamy na Koziniec i idziemy pod symbol architektury zakopiańskiej.

Dom pod Jedlami/ fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Dom Pod Jedlami powstał w latach 1897–1901 według projektu Stanisława Witkiewicza na zamówienie rodziny Pawlikowskich. To, że powstał, to nie jest tylko praca Stanisława Witkiewicza. Do powstania tej wyjątkowej budowli swój talent przyłożyli Wojciecha Brzega oraz góralscy cieśle i rzeźbiarze: Jan Obrochta Bartuś, Józef Giewont, Józef Mikuda, Wojciech Bednarz, Jędrek Gąsienica. Zleceniodawca projektu Jan Gwalbert Pawlikowski mieszkał w Medyce, przyjechał do Zakopanego, żeby zobaczyć, jak idą pracę i lekko go wmurowało. Zresztą jak każdego, kto patrzy na ten dom. Bryła jest ogromna, ale jednocześnie lekka, wkomponowana w otaczający las, robi olbrzymie wrażenie. Dom pod Jedlami, projektu Stanisława Witkiewicza, jest uznawany za soczewkę stylu zakopiańskiego w architekturze. Tam jest wszystko, co znajdziecie w wielu domach, ale skumulowane i tak ułożone, że zachwyca. To, co zobaczycie przez płot, jest wspaniałe. W ogrodzie stoi mała, przepięknie rzeźbiona studnia. Większość myśli, że to kaplica, bo rozmach wykonania tak podpowiada. Model tego domu podróżował na Wystawę Wszechświatową w Paryżu w 1900 roku, gdzie obok fotografii innych budynków zaprojektowanych przez Stanisława Witkiewicza i chałupy góralskiej miał być zaprezentowany jako spójna propozycja budownictwa nowoczesnego, ale jednocześnie tradycyjnego.